سال یازدهم/ شماره 42 / زمستان 1392 تأثیر پوشش های خوراکی در حفظ کیفیت و افزایش ماندگاری میوه ها و سبزی ها مقاله علمی ناصرنصراله زاده اصل کارشناس ارشد باغبانی و مدرس دانشگاه مقدمه تمایل به استفاده از پوشش ها و فیلم های خوراکی به دلیل دارا بودن مواد طبیعی و عدم ایجاد آلودگی های زیست محیطی در صنعت روز به روز در حال افزایش می باشد. فیلم ها یا پوشش های خوراکی الیه ای نازک و یکپارچه از یک ماده خوراکی هستند که بر روی سطح ماده ی غذایی قرار می گیرند. در واقع عملکرد این پوشش های خوراکی ایجاد یک سد در برابر ورود و خروج مواد )آب گازهای مثل 2o و 2oc چربی ها( حفظ ترکیبات مواد غذایی انتقال اجزاء و افزودنی ها )رنگ طعم دهنده ها آنتی اکسیدان ها مواد ضد میکروبی و نظایر آن( جلوگیری از رشد میکروارگانیسم ها در سطح مواد غذایی و نیز حفاظت مکانیکی آنها می باشد. کاهش عمده در کیفیت میوه ها و سبزی ها بین مرحله ی برداشت و مصرف رخ می دهد. استفاده از انبارهایی با اتمسفر تعدیل شده تا حد زیادی در حفظ کیفیت این محصوالت نقش دارند ولی استفاده از پوشش های خوراکی می توانند به عنوان روشی جایگزین در جهت حفظ کیفیت و افزایش ماندگاری محصوالت باغی باشند. واژه های کلیدی: پوشش های خوراکی کیفیت ماندگاری میوه ها و سبزی ها میکروارگانیسم ها مقدمه امروزه تقاضا برای محصوالت با کیفیت مشابه تازه و ماندگاری باال در حال افزایش است. بشر از ابتدا به دنبال روش هایی برای نگهداری مواد غذایی و افزایش مدت ماندگاری و قابلیت مصرف آنها بوده است )1(. طوالنی نمودن عمر نگهداری این نوع محصوالت همیشه مسئله ساز بوده و از توجه ویژه ای برخوردار بوده است. این فرآورده ها بعد از برداشت به تنفس خود ادامه می دهند در اثر تداوم تنفس تدریجا دچار فساد می شوند. همچنین بالفاصله بعد از برداشت در معرض تشدید فساد منتج از عملکرد باکتری ها و قارچ ها و سایر میکروارگانیسم ها قرار می گیرند که این فسادها به نحو گسترده ای طعم عطر و ظاهر محصول را تحت تأثیر قرار می دهند و یکی از عوامل اساسی چالش های اقتصادی در زمینه ی کشاورزی هستند )6(. در مورد میوه و سبزی فرایندهای زیادی برای به تأخیر انداختن و کنترل سرعت تنفس به منظور افزایش طول عمر و به منظور طوالنی کردن مدت تازگی آنها ثمر بخش گزارش شده است )8(. معموال این اعمال عالوه بر کاهش دما شامل کنترل رطوبت نیز می باشد. یک روش بسیار مؤثر برای افزایش ماندگاری چنین محصوالت فسادپذیری استفاده از انبارداری در اتمسفر تحت کنترل )CA( و یا بسته بندی هایی با اتمسفر کنترل شده )MAP( می باشد )3(. به محض اینکه میوه ها و سبزی ها رشد می کنند به یک پوشش محافظ طبیعی به نام کوتیکول مجهز می شوند که شبیه الیه ی موم است با عمل شتشوی محصول بعد از برداشت در واقع با حذف کوتیکول این پوشش محافظ از دست می رود.به منظور جایگزین کردن کوتیکول پوشش محافظی با قابلیت خوراکی برای محصول به کار می رود این پوشش سرعت خشک شدن را کاهش می دهد و پوسیدگی را به تأخیر می اندازد به موازات اینکه رطوبت را حفظ می کند و ماندگاری محصول را نیز افزایش می دهد.در واقع راه دیگری برای طوالنی شدن مدت تازگی محصول استفاده از یک پوشش خوراکی محافظ می باشد که شبیه انبارداری تحت اتمسفر کنترل شده عمل می کند )3(. مطالعات نشان داده که استفاده از پوشش گلوتن گندم بر روی کیفیت توت فرنگی و ماندگاری آن اثر معنی داری داشته است. ارزیابی کیفی برای افت وزن سفتی بافت فساد ظاهری میزان رنگ اسیدیته مواد جامد محلول مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بیان کننده ی این بود که پوشش گلوتن گندم از کاهش وزن میوه جلوگیری می کرد و همچنین اثر سودمندی روی مدت ماندگاری داشت. از نظر ظاهری در طول انبارمانی میوه در وضعیت مناسبی قرار داشت همچنین مزه ی توت فرنگی به همراه پوشش پروتئینی برای مصرف کننده قابل Email:s_seasonal@yahoo.com 31
فصلنامه نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی قبول بود )12(. ایکس سو و همکاران )14( در پژوهشی به بررسی ماندگاری میوه کیوی با استفاده از فیلم های خوراکی در دمای اتاق پرداخته اند. نتایج نشان می دهد که ترکیب بهینه فیلم خوراکی از پروتئین سویا اسیداستئاریک و پوالنین برای نگهداری کیوی مناسب است و آزمایش ها حاکی از آن است که زمان ماندگاری میوه هایی که با فیلم خوراکی پوشش داده شده اند به سه برابر افزایش یافته است. پژوهش های مارتینز و همکاران )10( بر روی میوه گیالس تحت تیمار ژل آلوئه ورا به صورت پوشش خوراکی نشان داد که میوه های بدون پوشش در طی دوره ی انبارمانی دچار عوارضی از جمله سرعت تنفس باال کاهش وزن تغییراتی در رنگ میوه نرم شدن بافت میوه قهوه ای شدن ساقه و افزایش جمعیت میکروبی شدند. اما میوه هایی که تحت تیمار ژل آلوئه ورا قرار داشتند چنین عالئمی را از خود نشان ندادند. در پژوهشی استفاده از موم کارنوبا را به صورت پوشش خوراکی بر روی میوه های انبه مورد ارزیابی قرار دادند و به این نتایج دست یافتند که استفاده از موم کارنوبا سبب تأخیر در رسیدن میوه و جلوگیری از نرم شدن میوه های انبه در دمای اتاق شد. همچنین سبب بهبود خواص کیفی میوه از جمله افزایش اسیدهای چرب و ترکیبات معطر شد )9 و 13 (. محبی و همکاران )11( خصوصیات فیزیکی و ظاهری قارچ دکمه ای از جمله رنگ و بافت کاهش وزن میزان کربوهیدرات را در طی دوره ی انبارمانی قارچ مورد ارزیابی قرار دادند. قارچ های مورد آزمایش در دماهای مختلف انبار )4 10 و 15( درجه سانتیگراد باالی صفر و بدون پوشش خوراکی ژل آلوئه ورا و صمغ کتیرا قرار گرفتند. نتایج نشان داد که دماهای سرد انبار در قارچ های بدون پوشش خوراکی ژل آلوئه ورا و صمغ کتیرا کاهش وزن تغییرات رنگ و نرم شدن بافت را به دنبال داشت. تاریخچه ی استفاده از پوشش های خوراکی پوشش های محافظ از قرن دوازدهم میالدی مطرح بوده است. وقتی که چینی ها از پارافین برای پوشش میوه به عنوان یک روش نگهدارنده استفاده می کرده اند در سال 1800 پوشش های خوراکی به صورت موم برای حفاظت میوه ها وسبزی ها در مقابل ازدست رفتن رطوبت استفاده می شده است یک مثال خوب موم به کار رفته روی سیب ها برای کاهش از دست رفتن رطوبت است که هنوز هم استفاده می شود )3(. استفاده ازپوشش های خوراکی تا قبل ازسال 1922 میالدی به عنوان روشی علمی وهمه گیر بیان نشده بود تا اینکه دراین سال یک نفر با نام بروگدان مومی کردن محصول را مطرح کرد. از حدود نیم قرن قبل استفاده از پوشش خوراکی بیش از صد مورد گزارش شده وکاربرد تعدادی فیلم نگهدارنده تهیه شده ازروغن های معدنی مواد پروتئینی مواد پلی ساکاریدی وموم ها که جزءآیین نامه های افزودنی های غذایی تحت نظر سازمان غذا ودارو می باشد نیز مطرح شده است )4(. تعریف پوشش خوراکی پوشش های خوراکی الیه های نازکی از مواد قابل خوردن هستند که به عنوان محافظ یا پوشش زینتی روی سطح میوه ها و سبزی ها قرار می گیرند و چون عمل پوشش دادن به طور اتوماتیک صورت می گیرد خطر آلودگی به ترکیبات مضری که به طور بالقوه روی دست های کارگر یا وسایل و... هستند وجود نخواهد داشت.این مواد اغلب از منابع گیاهی تهیه می شوند و ممکن است قادر به انتقال طعم ها به محصوالت نیز باشند همچنین با حفظ ویتامین ها موجب ارتقاء سطح سالمتی محصول می گردند )3(.با استفاده از فیلم های خوراکی اثر سوئی بر سالمتی یا کیفیت تغذیه ای محصوالت مشاهده نشده است بلکه آنها می توانند حامل مواد شکل 1- کوتیکول سطح میوه را نشان میدهد که بدون پوشش واکس بوده وتبادل گازها زیاد است در نتیجه میوه با از دست دادن آب و تنفس بالا کیفیت خود را از دست میدهد (6). مکمل تغذیه ای باشند. به عنوان مثال فیلم هائی با اساس پروتئینی وجود دارند که بسته به کیفیت پروتئین مورد استفاده دارای قابلیت تقویت کننده ی تغذیه ای مهمی برای محصول هستند البته برای کسانی که نسبت به مصرف ماده غذائی خاصی حساسیت دارند باید توجه ویژه مبذول گردد لذا الزم است استفاده از چنین فیلم هایی به عنوان پوشش روی محصول به آگاهی مصرف کننده برسد و حتی مصرف مقادیر بسیار اندک آن نیز باید روی برچسب محصوالت غذائی مشخص گردد )3(. قابلیت های پوشش های خوراکی برای میوه ها و سبزی ها ماندگاری بعد از برداشت میوه ها و سبزی ها به سه فاکتور مهم بستگی دارد و اگر هر سه فاکتور به دقت کنترل شوند ماندگاری بعد از برداشت این فرآورده ها به حد بهینه می رسد )3(: الف- جلوگیری از کاهش رطوبت ب- کاهش فعالیت های بیولوژیکی و شکل 2- لایهاي نازك و محکم از واکس را بر روي سطح میوه نشان میدهد. پوشش واکس منفذ روزنه را در سطح کوتیکول بسته و به طور قابل ملاحظهاي از کاهش بخار آب جلوگیري میکند (6). 32 www.iaeo.org
سال یازدهم/ شماره 42 / زمستان 1392 ویژگی آب گریزی است. پوشش های ژالتینی انتقال روغن اکسیژن و رطوبت را از محصول کاهش می دهند ) 2 و 5(. پوشش های زئین ذرت رسیدن بیش از حد ج- کاهش فعالیت میکروارگانیسم ها در مقابله با سه فاکتور مذکور می توان به قابلیت های پوشش های خوراکی به شرح زیر اشاره نمود: به تأخیر انداختن کاهش رطوبت: با عمل پوشش دادن انتقال بخار کم شده و موجب تأخیر در فرآیند خشک شدن و در نتیجه بهبود کیفیت ظاهری در طول دوران فروش به مدت چند روز یا چند هفته می گردد. کاهش سرعت تنفس: با عمل پوشش دادن امکان نفوذ اکسیژن و انجام تنفس که عامل مؤثر فساد میوه ها و سبزی ها است کاهش می یابد. جلوگیری یا تأخیر در رشد میکروبی: مشاهده شده است که توسط عملکرد مساعد پوشش ها از فرآیند رشد کپک و سایر میکروب ها برای دوره ی زمانی نسبتا طوالنی )به مدت 60 روز( جلوگیری می شود. انواع پوشش های خوراکی واکس ها و پارافین موم از پارافین های جامد به شمار می آید که برای استفاده در میوه های خام و سبزی ها مجاز است. موم کارنوبا از برگ درخت نوعی نخل تهیه می شود. موم سفید از موم زنبور عسل تولید می شود )2(. رزین های جال دهنده رزین های جالدهنده از ترشح حشرات و با مخلوط پیچیده ای از اسید آلیفاتیک آلیسیکلیک هیدروکسیل تشکیل می شوند )شکل 3(. این رزین ها محلول در الکل و محلول های قلیایی هستند و تنها به عنوان یک افزودنی غذایی غیر مستقیم در پوشش های مواد غذایی مجاز هستند. این نوع رزین ها را می توان در پوشش برای مرکبات و سایر میوه ها استفاده نمود. این نوع پوشش ها نسبت به میوه هایی که فقط پوشش موم دارند امکان ورود اکسیژن را کمتر تأمین نموده اما خروج دی اکسید کربن و اتانول از این نوع پوشش ها بیشتر است ) 2 و 5(. پوشش های ژالتینی ژالتین های مورد استفاده به عنوان پوشش خوراکی از کنترل هیدرولیز پروتئین فیبری غیرمحلول کالژن تأمین می شود. ژالتین از به هم پیوستن اسیدهای آمینه تشکیل شده است. ژالتین مخلوطی از زنجیره های ساده و مضاعف با زئین از پروتئین های مهم ذرت بوده و از پروتئین های پروالمین به شمار می آید. در حدود 70 الی 80 درصد زئین در اتانول قابل حل است. زئین به طور نسبی آب گریز است. پوشش های حاوی زئین نسبت به پوشش های دیگر موانع مناسب در مقابل کاهش بخار آب به شمار می آیند. با اضافه کردن اسیدهای چرب می توان ویژگی آن را در جلوگیری از کاهش رطوبت افزایش داد. پوشش زئین عالوه بر جلوگیری از اتالف آب مانع تغییر رنگ به دلیل کاهش انتقال اکسیژن و دی اکسید کربن( و کاهش سفتی در محصول به ویژه در غده های سیب زمینی می شود ) 2 و 5(. پوششهای مبتنی بر گلوتن گندم شکل 3- ساختار برخی از پوششهاي خوراکی: (A) واکس کارنوبا (B) موم زنبور عسل (C) رزینهاي جلادهنده (5). شکل 4- ساختار برخی از پوششهاي خوراکی: (A) ژلاتین (B) زي ین ذرت (C) گلوتن گندم (D) پروتي ین سویا (5). گلوتن گندم اصطالح کلی برای پروتئین نامحلول در آب بوده و از آرد گندم تهیه می شود. گلوتن ترکیبی از مولکول های پلی پپتیدی بوده و به پروتئین های توده ای شکل اطالق می گردد. هم چسبی و کشسانی گلوتن موجب تسهیل در شکل گیری آن به عنوان پوشش خوراکی می شود. گلوتن گندم حاوی پروتئین های پروالمین و گلوتلین است. نفوذ پذیری گلوتن به دی اکسید کربن و انتشار آن به میزان رطوبت نسبی بستگی دارد. گلوتن موجب توسعه میل ترکیبی دی اکسید کربن با ماتریکس پروتئین می شود و این امر منجر به جذب فوق العاده ی رطوبت نسبی می شود ) 2 و 5(. پوششهایمبتنیبرپروتئینسویا میزان پروتئین سویا در حدود 38 الی 44 درصد بیشتر از غالت است. پروتئین های سویا متعلق به گروه گلوبلین ها بوده اکثرا غیرقابل حل در آب هستند. پروتئین سویا را می توان به صورت شیر سویا به عنوان پوشش خوراکی استفاده نمود. برای این منظور دانه های خرده شده و بسیار ریز Email:s_seasonal@yahoo.com 33
فصلنامه نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی سویا را داخل آب حل می کنند. سپس محلول به دست آمده را که شیر سویا نامیده می شود به عنوان پوشش خوراکی به کار می برند. قبل از استفاده به محلول حرارت می دهند. این امر موجب اختالل در ساختار پروتئین و شکسته شدن باندهای دی سولفیت می شود و سپس در حین خشک شدن محلول بر روی محصول باندهای دی سولفید جدید گروه های آب گریز و باندهای هیدروژنی به وجود می آید ) 2 و 5(. پوشش خوراکی کیتوسان کیتوسان با نام علمی β-1 -استیل- N-4 - D گلوکز آمین و شکل استیل زدایی شده آن به نام کیتوسان با فرمول شیمیایی C6H11O4N n فراوان ترین پلی ساکارید طبیعی بعد از سلولز است که از به هم پیوستن بیش از 5000 مونومر گلوکز آمین به وجود می آید )شکل 5(. تاکنون بیش از 300 منبع متفاوت از جمله گیاهان و بی مهرگان دریایی حشرات باکتری ها جلبک ها قارچ ها خزه ها نرم تنان و دیاتومه ها برای استخراج این مواد مورد مطالعه قرار گرفته اند ) 2 و 5(. کیتوسان در حقیقت کیتین د استیله شده است که در حال حاضر از پوسته ی سخت پوستانی نظیر خرچنگ ها و میگوها به دست می آید. کیتین و کیتوسان پلی ساکاریدهایی هستند که از نظر شیمیایی مانند گلوکز بوده و فقط در وجود نیتروژن با هم اختالف دارند. کیتوسان در آب غیر محلول بوده ولی در اسیدهای آلی حل می شود. مشتقات کیتوسان در استات اسکوربات الکتات و ماالت قابل حل است. کیتوسان به دلیل تشکیل الیه سطحی استفاده ی خوراکی و پوششی نیز دارد. کیتوسان یکی از مواد پوشش دهنده امید بخش برای استفاده در محصوالت تازه است زیرا دارای خاصیت پوششی خیلی عالی و فعالیت ضد میکروبی باال بوده و سازگاری آن با موادی مانند ویتامین ها مواد معدنی و عوامل ضد میکروبی بسیار خوب است. کاربرد قبل از برداشت کیتوسان در آزمایشات شکل 5- مقایسه ساختمان کیتین (A) و کیتوسان (B) (5). مزرعه ای بیماری های بعد از برداشت را بعد از خارج کردن از انبار کاهش می دهد. کیتوسان از کاهش سفتی میوه ها در توت فرنگی تمشک گوجه فرنگی هلو خربزه درختی و برخی میوه های دیگر جلوگیری می کند )2(. پوشش ژل آلوئهورا از قسمت های داخلی برگ گیاه آلوئه ورا ژل شفاف و سفت استخراج می شود. بین این ژل و پوست بیرونی برگ سلول های ویژه ای وجود دارد که حاوی مایع زرد رنگ بوده و با خشک شدن این مایع شیره ی آلوئه ورا تولید می شود. ژل آلوئه ورا شفاف بی بو بدون چسپندگی و دارای قدرت جذب باالست. این ژل کامال سالم و سازگار با محیط بوده و ph آن حدودا 4/5 است که می تواند جایگزین پوشش های مختلف میوه در مرحله ی بعد از برداشت شود. در حدود 96 درصد ژل برگ آلوئه ورا آب و 4 درصد حاوی ترکیباتی نظیر چربی های ضروری آمینواسیدها ویتامین ها امالح آنزیم و گلیکوپروتئین است. ژل آلوئه ورا از جمله پوشش های خوراکی جدید است که نظر محققان را به خود جلب کرده است. این ژل جزو پوشش های پلی ساکارید بوده و دارای خصوصیاتی نظیر ایجاد الیه ی حفاظتی روی محصول محافظت سلول های زیر الیه ی حفاظتی در مقابل صدمات مکانیکی کاهش اتالف آب میوه کاهش سرعت عبور گازها از پوست میوه از طریق ایجاد پوشش روی عدسک ها و روزنه ها و در نتیجه تغییر اتمسفر اطراف محصول است. این ژل به راحتی در آب حل می شود و قابلیت افزودن مواد دیگری نظیر قارچکش ها را به خود دارد. ژل آلوئه ورا به دلیل وجود ترکیبات مختلف از جمله ساپونین ها و اسید سالیسیلیک خاصیت ضد قارچی و ضد میکروبی داشته و باعث جلوگیری از رشد و تکثیر قارچ ها می شود. همچنین این ژل نقش مهمی در تنظیم فرآیندهای مختلف و افزایش مقاومت درونی گیاه دارد. ژل آلوئه ورا موجب کاهش تولید اتیلن در میوه های فرازگرا می شود. کاهش تولید اتیلن در میوه ی پوشش دار ژل آلوئه ورا در نتیجه تغییر اتمسفر درونی است که o 2 است. ژل co 2 و کاهش شامل افزایش آلوئه ورا سبب کاهش فعالیت پکتین متیل استراز پلی گاالکتروناز و بتاگاالکتوزیداز می شود. این آنزیم ها سبب از بین رفتن دیواره ی سلولی گردیده و موجب نرم شدن میوه می شوند. ژل آلوئه ورا سبب حفظ محتوای مواد جامد محلول و اسیدهای آلی میوه می شود. این ژل از کل 6 - تصویر سمت (راست) میوههاي خربزه درختی را پس از 5 هفته در دماي 12 درجه سانتیگراد در درون انبار نشان میدهد که 100 درصد دچار بیماري آنتراکنوز شدهاند. تصویر سمت (چپ) همان میوهها را پس از تیمار با کیتوسان 1/5 درصد نشان میدهد که فقط 7 درصد علاي م آنتراکنوز در آنها دیده شده است (7). 34 www.iaeo.org
سال یازدهم/ شماره 42 / زمستان 1392 در حالیکه محصول با سرعتی نسبتا زیاد همراه با حرکت نقاله می چرخد. کنترل زمانی برای عملکرد نازل ها وجود دارد که در فواصل زمانی مشخص چرخه ی عملیاتی ایجاد می کند. در اشکال زیر مدلی از این روش نشان داده شده است ) 6 و 7 ggپوشش دادن به طریق غوطه وری کاهش وزن محصول جلوگیری نموده و رنگ میوه را حفظ می کند. ژل آلوئه ورا کیفیت میوه های برداشت شده را حفظ کرده و عمر قفسه ای آنها را افزایش می دهد ) 2 و 5(. عملیات پوشش دهی عملیات پوشش دهی برای میوه ها و سبزی ها به وسیله اسپری کردن شکل 7- مدلی از روش پوشش دادن به طریق اسپري (6) غوطه ور کردن غلطاندن و برس زدن انجام می شود تا حدی که به ضخامتی مطلوب از الیه ی پوشاننده برسد )3(. ggپوشش دادن به طریق اسپری این روش به طریق عملیات الکتریکی هدایت می شود. محصول روی مسیر نقاله حرکت کرده و نازل ها با سرعت ماده پوشش دهنده را اسپری می کنند. در مورد این روش محفظه ای محتوی ماده پوشش دهنده تهیه شده و محصول مورد نظر در مدت زمان مقتضی در آن غوطه ور می گردد تا حدیکه ضخامت الزم روی سطح فرآورده ایجاد گردد )6(. نتیجه گیری نتایج به دست آمده از این تحقیق و یافته های محققان دیگر نشان داد که استفاده از پوشش های خوراکی در مقایسه با نمونه شاهد روشی مطمئن و شکل 8- شماي ی از کاربرد پوششهاي خوراکی براي گوجه فرنگی به طریق اسپري (6) 12- )r,n,m,i,h( غلطکهای برسدار 1- سبد حمل بار )دمای یخچال( 13 و 14 - نازلهای اسپری آب گرم 2- گوجهفرنگی 15- نازل اسپری مادهی پوشش دهنده 3- تانک آب گرم 16- انتهای نقاله تسمهای 4 و 5 - محل سرریز تانک 17 و 18 - غلطکهای برسدار 6- نقالهی تسمهای 19- تسمهی انتهایی 7 و 8 - غلطکها 20- حامل 9- تسمه 21- پنکهی هوا 10- حامل 22- )a,b,c( المپهای گرمایی 11- سطح شیبدار Email:s_seasonal@yahoo.com 35
فصلنامه نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی مؤثر برای افزایش مدت زمان انبارمانی محصوالت فساد پذیر از جمله میوه ها و سبزی ها است. همچنین پوشش استفاده شده با جلوگیری از انجام فعل و انفعاالت بیولوژیکی سبب به تأخیر انداختن فرآیند رسیدگی و حفظ خصوصیات ظاهری و کیفیت محصوالت می شود. 12. Patricia S., Palmu, T., and Grosso C. 2005. Effect of edible wheat glutenbased films and coatings on refrigerated strawberry (Fragaria ananassa) quality. Postharvest Biology and Technology 36,pp. 199 208. 13. Sothornvit R., and Rodsamran P. 2008. Effect of a mango film on quality of whole and minimally processed mangoes. Postharv. Biol. Technol. 47(3): 40715-. 14. 14- Xu Sh., Chen X., and Sun D. 2001. Preservation of kiwifruit coated with an edible film at ambient temperture. Journal of food engineering, 50,pp. 211216-. منابع شکل 9- مدلی از روش پوشش دادن به طریق غوطهوري (6). Food Chem. 10. Martinez-Romero D., Alburquerque N., Valverde J. M., Guillen F., Castillo S., Valero D., and Serrano M. 2006. Postharvest sweet cherry quality and safety maintenance by Aloe vera treatment: A new edible coating. Postharvest Biology and Technology. 39, 93100-. 11. Mohebbi M., Ansarifar E., Hasanpour N., and Amiryousefi M. 2011. Suitability of Aloe Vera and Gum Tragacanth as Edible Coatings for Extending the Shelf Life of Button Mushroom. Food and Bioprocess Technology. pp. 110-. شکل 10- عملیات پوششدهی به طریق دستی و با استفاده از برس (4). 1.1 احمد زاده قویدل ر. تنوری ط. قیافه داوودی م. شیخ االسالمی ز. و عباسی م. 1390. تأثیر پوشش های خوراکی ایزوله پروتئین سویا کنسانتره پروتئین آب پنیر کاراگینان و آلژینات در افزایش ماندگاری سیب درختی. اولین همایش ملی صنایع غذایی. 2.2 جلیلی مرندی ر. 1391. فیزیولوژی بعد از برداشت. انتشارات جهاد دانشگاهی ارومیه. چاپ سوم. 624 ص. 3.3 شریعتی فر م. 1385. استفاده از پوشش های خوراکی برای افزایش طول عمر نگهداری محصوالت فسادپذیر )بررسی کاهش وزن ارزیابی حسی و مقاومت بافت نمونه های پوشش داده شده گوجه فرنگی در منطقه اصفهان(. شانزدهمین کنگره ملی صنایع غذایی ایران )اولین کنگره منطقه ای(. 4. Ball G. 2003. Protective coatings on fresh produce. Canadian Produce. Marketting Association. 5. Bourtoom T. 2008. Edible films and coatings: characteristics and properties. International Food Research Journal 15(3): 112-. 6. Druchta J., and Johnston M. 1997. An update on edible films. Adapted from. Fd. Tech. 51(2): 60, 6263-. 7. Gonzalez-Aguilar et al. 2009. Effect of chitosan coating in preventing deterioration and preserving the quality of fresh-cut papaya Maradol, Journal of the Science of Food and Agriculture 89, 15. 8. Haven W. 2001. Plastic coated fruits coming to local markets shortly. Sci. at the U.S. 9. Khuyen D., Zora S., and Ewald S. 2008. Edible Coatings Influence Fruit Ripening, Quality, and Aroma Biosynthesis in Mango Fruit. J. Agric 36 www.iaeo.org